Artiesten Impressie

Bouwwerken op het water

Stedenbouwkundige kenmerken

In principe zijn op het water de Algemene Bouwstenen Rotterdam van toepassing, evenals de gebiedsgerichte criteria die voor de aangrenzende stadsdelen zijn geformuleerd. Aanvullend hierop gelden de criteria voor bouwwerken op het water. Net zoals voor bebouwing op de wal geldt, moeten bouwwerken op het water passen bij de omgeving. Omdat bouwwerken op het water echter een zodanig specifiek karakter hebben, is er in aanvulling op de bouwstenen en de gebiedsgerichte criteria een set met specifiek op waterbouwwerken gerichte criteria opgesteld. Er worden woonschepen, arken, maar ook andere bouwwerken onderscheiden, zoals kantoorruimte op het water, pontons, aanlegsteigers, veerhaltes enzovoort.

Net als architectuur op de wal hebben bouwwerken op het water nadrukkelijk invloed op de kwaliteit van het stadsbeeld, zeker in een stad als Rotterdam, waar de rivier en het (voormalige) havengebied een grote rol spelen in het stedelijk panorama. De stad is vergroeid met het water, dat op verschillende plekken een geheel eigen karakter vertoont. Net zoals bijvoorbeeld de gebieden Stedelijke oevers, Stedelijke knooppunten en Groengebieden vertegenwoordigt Bouwwerken op het water een bepaald type gebied (water) en bebouwing, in plaats van een bepaalde bouwperiode of architectuurstijl. Het water wordt daarom als een apart gebiedstype aan de welstandskaart toegevoegd.

Architectonische kenmerken

Omdat in Rotterdam (relatief) weinig woonschepen liggen (een tot woning getransformeerd authentiek schip) zijn hier vooral criteria opgesteld voor drijvende bouwwerken, bouwwerken op het water. Om het onderscheid te duiden: bij authentieke schepen gaat het om de oorspronkelijke kwaliteit en uitstraling van boten: voorheen beroepsmatig ingezette schepen, waarvan het casco en opbouw nog steeds de oorspronkelijke contouren en kenmerken vertoont. Voor arken en andere waterbebouwing geldt dat ze meer als ‘drijvende bouwwerken’ zijn gedefinieerd. Arken zijn lichte, vaak min of meer rechthoekige, drijvende bouwwerken, gesitueerd op een plat casco. Ze bezitten kortom geen enkele verwijzing naar varende schepen; ze zijn gemaakt om te drijven, niet om te varen.

Hoewel bouwwerken op het water allemaal unieke ruimtelijke en uiterlijke kenmerken kunnen hebben, vertonen ze door hun specifieke positie in de openbare ruimte ook een aantal overeenkomsten, bijvoorbeeld in hun relatie met de wal en het feit dat doorgaans alle zijden, inclusief de bovenkant, goed zichtbaar zijn. Wordt het dak als een extra gevel gezien, dan zijn er kortom vijf gevels bepalend voor de uitstraling van waterbebouwing. Het begrip ‘voor- en achterkant’, of voor- en achtergevel, verliest daarmee aan betekenis, al maken woonschepen en bouwwerken op het water door hun bijzondere ruimtelijke positie altijd onderdeel uit van een asymmetrisch stedelijk profiel: de overgang van land naar water. Helderheid in de opbouw en overgangen van dit profiel is een belangrijk vertrekpunt: bebouwing – straat – oever – water – bouwwerk of schip. Een belangrijk basiskenmerk is dat er rondom bouwwerken op het water voldoende zicht over en op het water is; dat bouwwerk en oever niet aan elkaar ‘groeien’. De algemene criteria die bij dit bebouwingstype horen zijn er daarom op gericht om een heldere relatie tussen waterbouwwerken en hun omgeving te waarborgen.

Waar het bij woonschepen om de specifieke contouren en kenmerken van de scheepscasco’s gaat, waarbij de uiterlijke kenmerken voortkomen uit de oorspronkelijke functie ervan, onderscheiden arken en andere bouwwerken op het water zich hiervan, omdat ze in beginsel in ontwerp, opbouw en uitstraling nauwelijks relatie vertonen met de scheepvaart. Ze zijn gemaakt of getransformeerd om te wonen, werken, of ontsluiten, niet om zich te verplaatsen. Veelal hebben ze een lichte constructie en eenduidige geometrische vormen, als opbouw geplaatst op een speciaal voor het bouwwerk gemaakt plat (vaak betonnen) casco. Omdat de relatie met het nautische karakter minimaal is, zijn er vrije ontwerpvormen mogelijk, voor zover de lichte constructie dit toelaat.

Criteria Bouwwerken op het water

  • Bouwwerken op het water reageren op de karakteristieken van de omgeving en het karakter van het water waar het bouwwerk zich bevindt.

  • Bouwwerken op het water gedragen zich als ‘gast in de openbare ruimte’. 

  • De relatie tussen oever en bouwwerk op het water is helder; oever, water en bouwwerk zijn goed van elkaar te onderscheiden.

  • Bouwwerken op het water houden er rekening mee dat ze aan alle zijden, inclusief de bovenkant, goed zichtbaar zijn; onaantrekkelijke gesloten gevels, rommelige achterkanten, bijgebouwen en dergelijke worden vermeden.   

  • Steigers, op- en afstapvoorzieningen en anderszins ondersteunende constructies hebben een bescheiden en ondergeschikte uitstraling; zij vormen eenduidig een brug tussen wal en waterbouwwerk. Daarmee wordt voorkomen dat wal en bouwwerk aan elkaar ‘groeien’ en de heldere overgang verdwijnt.

Voor water, grenzend aan het gebiedstype Kantorenlocaties, haven- en bedrijventerreinen geldt het volgende aanvullende criterium:

  • Voor bouwwerken op het water die een nautische functie hebben, ligt de prioriteit bij nautische veiligheid en de bedrijfsvoering daarvan.  De daarmee samenhangende vormgeving en kleurgebruik zijn leidend.

  • Bouwwerken op het water hebben een heldere hoofdvorm (terrassen zijn geïntegreerd) en zijn naar alle zijden representatief. Er is geen sprake van een optelling van volumes.

  • Het materiaalgebruik past bij het type bouwwerk op het water: (relatief) lichte en maritieme materialen.

  • De uitwerking en detaillering ondersteunen de typische kenmerken van bouwwerken op het water.

  • Materiaalgebruik en kleur ondersteunen het (functionele) karakter van waterbouwwerken (geen schuurtjes- of woonwagenuitstraling).

  • De detaillering is eenvoudig, passend bij het toegepaste materiaal.

  • Het kleurgebruik is terughoudend en past bij de omgeving.

Wanneer je vragen hebt dan kun je hier Pariatur elit do anim pariatur ea. Reprehenderit pariatur esse minim commodo et deserunt irure. Sit cupidatat ullamco voluptate aliqua aliquip elit eiusmod ad occaecat ex eu laborum est Lorem incididunt. Lorem aliqua aliquip commodo duis ea amet ut laboris ipsum cupidatat eiusmod nostrud adipisicing sunt. Sunt anim nostrud aliquip et enim labore. Anim consectetur amet excepteur qui duis. Sit velit irure irure dolore ipsum mollit non ex.

Op deze pagina

Doe de welstandscheck

Krijg snel en eenvoudig inzicht in welke welstandscriteria gelden voor jouw bouwinitiatief.

Ga naar de welstandscheck

Hoofdnavigatie