Reguliere criteria gebieden

De criteria voor reguliere gebieden zijn geformuleerd op basis van veertien gebiedstypen. Het grootste gedeelte van de gebiedstypen komt voort uit opeenvolgende bouwperiodes, waarvan de bebouwing op hoofdlijnen gelijkenis vertoont. Daarnaast is een aantal gebiedstypen gebaseerd op functionele of stedelijk-typologische kenmerken, omdat ze een wezenlijk ander karakter hebben dan de rest van de stad, zoals bijvoorbeeld de gebiedstypen Kantorenlocaties, haven- en bedrijvengebieden, Groengebieden en Bouwwerken op het water.

Uiteraard is het zo dat de bebouwing in het ene gebied meer onderlinge overeenkomsten vertoont dan bebouwing in het andere. Vooral gebieden die voor de twintigste eeuw zijn ontstaan laten een divers bebouwingsbeeld zien. Toch vertonen ook deze gebieden vaak een duidelijke karakteristiek, waarmee het mogelijk is om criteria te formuleren die het bouwen in de context vergemakkelijken. Net als bij de sneltoetscriteria geldt voor de criteria voor de gebiedstypen dat ze zijn opgesteld als hulpmiddelen voor de welstandstoets. Bij aanvragen wordt daarom in eerste instantie gekeken of het ontwerp de karakteristiek van de bebouwing en de omgeving in stand houdt of versterkt. Voldoet een aanvraag aan de criteria voor het betreffende gebiedstype? Dan past het bouwplan bij de context waarin het gebouwd wordt en is het al snel goed. De criteria vormen richtlijnen die duidelijk maken in welke gevallen aanvragen in elk geval voldoen aan redelijke eisen van welstand. Vooral wijken en buurten die sinds het begin van de twintigste eeuw zijn ontstaan, hebben homogene kenmerken en daardoor eenduidige criteria. Elke wijk of buurt bestaat echter uit meerdere gebieden. De plattegrond van Rotterdam heeft zich tot een gelaagde lappendeken gevormd omdat de stad zich voortdurend blijft ontwikkelen en bebouwing uit verschillende periodes vaak verschillende karakteristieken en kenmerken heeft.

Veel gebieden bevatten overeenkomstige karakteristieken als gevolg van een vergelijkbare ontstaansgeschiedenis, ontwikkelingswijze en samenhang. Ze zijn ondergebracht bij hetzelfde type gebied, waarvan de stedenbouwkundige, landschappelijke en architectonische kenmerken nauwkeurig zijn beschreven en verbeeld, zodat duidelijk wordt wat het karakter van een wijk, buurt of deelgebied is. Het karakter van de wijk en de kenmerken van de architectuur vormen daarmee het vertrekpunt van het bouwen in de context. Maar bebouwing slijt en kan door achterstallig onderhoud de omgeving negatief beïnvloeden. In het verleden gerealiseerde bouwwerken kunnen bovendien inmiddels als onwenselijk worden beschouwd of niet meer passend bij huidig beleid. Niet de bestaande situatie van de bebouwing wordt daarom als uitgangspunt gebruikt, maar de kwaliteit van de karakteristiek die aan de bebouwing ten grondslag ligt. De bijbehorende criteria zijn op basis van de beschrijving en verbeelding van deze karakteristiek opgesteld en ingedeeld volgens de drie schaalniveaus van de drie Algemene Bouwstenen Rotterdam: omgeving, bouwwerk en uitwerking.